Blockchain Teknolojisi Nedir?
Blockchain, en basit tanımıyla, merkezi olmayan, dağıtık ve değiştirilemez bir dijital kayıt defteridir. İşlemler "bloklar" halinde kaydedilir ve kriptografik olarak birbirine bağlanır, bu da geçmiş kayıtların değiştirilmesini son derece zorlaştırır. Bu teknoloji, şeffaflık ve güvenlik sağlamayı hedefler ancak karmaşıklığı ve ölçeklenebilirlik sorunları gibi kendi zorlukları vardır.
Kripto Para Birimleri: Coin ve Token Farkı
Genel olarak "kripto para" terimi kullanılsa da, teknik olarak farklar vardır:
- Coin (Madeni Para): Kendi bağımsız blockchain ağı üzerinde çalışan dijital varlıklardır (Örnek: Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH) - kendi ağı üzerindeki yerel varlık). Genellikle değer saklama aracı veya ağ içindeki işlemler için kullanılırlar.
- Token (Jeton): Mevcut bir blockchain ağı üzerinde (çoğunlukla Ethereum) oluşturulan dijital varlıklardır. Belirli bir projeyi, hizmeti veya varlığı temsil edebilirler (Örnek: ERC-20 tokenları). Kullanım alanları çok çeşitlidir (hizmet tokenları, güvenlik tokenları vb.). Token projelerinin başarısız olma riski yüksektir.
Dijital Cüzdanlar: Varlıklarınızı Saklama
Kripto varlıklarınızı yönetmek için dijital cüzdanlara ihtiyacınız vardır. Cüzdanlar, özel anahtarlarınızı (varlıklarınıza erişim sağlayan gizli kod) ve genel anahtarlarınızı (başkalarının size varlık göndermesi için kullandığı adres) saklar.
- Sıcak Cüzdanlar (Hot Wallets): İnternete bağlı cüzdanlardır (mobil uygulamalar, web cüzdanları, borsa hesapları). Kullanımı kolaydır ancak çevrimiçi oldukları için siber saldırılara karşı daha savunmasızdırlar. Küçük miktarlar veya sık kullanım için uygundur.
- Soğuk Cüzdanlar (Cold Wallets): İnternete bağlı olmayan fiziksel cihazlardır (donanım cüzdanları) veya kağıt cüzdanlardır. Çok daha güvenlidirler ancak kullanımı biraz daha karmaşıktır. Büyük miktarları uzun süre saklamak için tavsiye edilirler.
Unutmayın: Özel anahtarlarınızın kontrolü sizde değilse (örneğin, bir borsada tutuyorsanız), aslında varlıklarınızın tam kontrolü sizde değildir. "Not your keys, not your coins" (Anahtarların sende değilse, coinlerin de senin değildir) prensibi önemlidir.
Kripto Para Borsaları
Kripto para borsaları, kullanıcıların kripto varlıkları alıp satabileceği platformlardır. Farklı türleri vardır (merkezi, merkezi olmayan). Borsaları kullanırken güvenlik risklerini (hacklenme, iflas vb.) ve işlem ücretlerini göz önünde bulundurmak gerekir. Borsa seçimi yaparken güvenlik önlemlerini, itibarını ve desteklediği varlıkları araştırmak önemlidir. Borsalar, varlık saklamak için en güvenli yerler değildir.